Viện KSND tỉnh Gia Lai đã ra cáo trạng truy tố ra tòa án để xét xử các bị can Nguyễn Hồng Lam (nguyên Chủ tịch UBND huyện Đức Cơ), Nguyễn Đông Dương (nguyên cán bộ Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện Đức Cơ) về tội “tham ô tài sản"; bị can Nguyễn Xuân Tứ (nguyên Chánh văn phòng HĐND - UBND huyện Đức Cơ) về tội "tham ô tài sản" và "làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức" liên quan vụ án chiếm dụng hơn 500 triệu đồng tiền xây dựng nghĩa trang huyện Đức Cơ (Gia Lai).

Ông Nguyễn Hồng Lam (đeo kính), nguyên Chủ tịch UBND huyện Đức Cơ thời điểm bị Cơ quan điều tra đọc lệnh bắt tạm giam

Theo cáo trạng, năm 2004, huyện Đức Cơ thành lập Hội đồng giải phóng mặt bằng để giải phóng mặt bằng dự án xây dựng mở rộng nghĩa trang Liệt sỹ huyện Đức Cơ. Năm 2010, Hội đồng giải phóng mặt bằng ngừng hoạt động, giải thể.

Đến năm 2012, UBND huyện Đức Cơ giao Phòng Tài chính - Kế hoạch mua sắm thiết bị cho Đài tưởng niệm nghĩa trang liệt sỹ, trong đó có chuyến công tác đi đến Huế, Đà Nẵng để xem chuông đồng, hạc đồng… Chuyến đi có Nguyễn Xuân Tứ (thời điểm này là Phó Trưởng phòng Tài chính-Kế hoạch huyện) và một số lãnh đạo UBND huyện.

Để có tiền phục vụ cho đoàn công tác, ông Nguyễn Hồng Lam (thời điểm này là Trưởng phòng Tài chính - Kế hoạch) và Nguyễn Xuân Tứ đã trao đổi, bàn bạc tạm ứng ngân sách huyện thông qua Hội đồng giải phóng mặt bằng (lúc này Hội đồng giải phóng mặt bằng đã giải thể).

Nguyễn Xuân Tứ đã làm lệnh chi tiền số 02, ngày 11/1/2012, trình ông Lam ký với tư cách Trưởng phòng Tài chính-Kế hoạch, giao cho Nguyễn Đông Dương (thời điểm này là Kế toán trưởng Phòng Tài chính - Kế hoạch) ký và đi rút số tiền 524 triệu đồng.

Ngày 22/11/2012, UBND huyện Đức Cơ đã ra Quyết định 2844 xuất ngân sách cấp 1 tỷ 260 triệu đồng cho phòng Tài chính -Kế hoạch để thanh toán chi phí mua sắm thiết bị cho Đài tưởng niệm nghĩa trang liệt sỹ. Phòng Tài chính-Kế hoạch đã làm hồ sơ quyết toán theo quy định, trong đó, có số tiền 84,5 triệu đồng tiền chi phí đi công tác tại Huế, Đà Nẵng. Tuy nhiên, sau khi nhận số tiền 524 triệu đồng, Tứ đã tiêu xài cá nhân.

Từ năm 2012-2018, Nguyễn Đông Dương, kế toán trưởng phòng Tài chính-Kế hoạch tham mưu cho Trưởng phòng Tài chính-Kế hoạch làm tờ trình để Chủ tịch UBND huyện Đức Cơ chuyển nguồn kinh phí tạm ứng ngân sách huyện từ năm trước sang năm sau, trong đó có số tiền 524 triệu đồng chiếm đoạt từ năm 2012. Do đó, hàng năm, số tiền chi trái quy định này vẫn được chuyển nguồn tạm ứng từ năm 2012-2018.

Đến thời điểm 2018, tài khoản của Hội đồng giải phóng mặt bằng đã ngừng hoạt động nên các cán bộ này đã sử dụng tài khoản của phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện để làm thủ tục hoàn ứng.

Ngày 9/8/2018, ông Nguyễn Hồng Lam (lúc này đã là Chủ tịch UBND huyện Đức Cơ) đã đồng ý xuất ngân sách để hoàn ứng và ký quyết định 1827, xuất ngân sách từ nguồn kết dư ngân sách năm 2017 chuyển sang, cấp số tiền 524 triệu đồng để bổ sung cho phòng Lao động- Thương binh và Xã hội lập thủ tục hoàn ứng.

Năm 2019, đoàn Thanh tra tỉnh đã ra quyết định thanh tra về việc quản lý, sử dụng ngân sách để chi trả thanh lý cây cao su, giao đất tái định cư cho các hộ gia đình nằm trong khu vực giải phóng mặt bằng xây dựng mở rộng Nghĩa trang liệt sỹ huyện Đức Cơ.

Dương đã cung cấp hồ sơ cho đoàn thanh tra nhưng chỉ có bản phô tô quyết định số 42 ngày 9/1/2012 về xuất ứng ngân sách huyện cấp cho Hội đồng bồi thường hỗ trợ và tái định cư huyện số tiền 542 triệu đồng.

Tuy nhiên, khi đoàn thanh tra yêu cầu cung cấp bản gốc, ông Nguyễn Xuân Tứ (lúc này là Chánh văn phòng HĐND-UBND huyện Đức Cơ) đã chỉ đạo nhân viên văn phòng đánh máy lại bản photocopy Quyết định số 42 rồi mang đến nhà ông Huỳnh Cân, nguyên Chánh văn phòng HĐND - UBND huyện nhờ ký nháy vào, sau đó photo chữ ký của ông Võ Thanh Hùng (Chủ tịch UBND huyện Đức Cơ thời điểm 2012, nay đương chức Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy Gia Lai) dán vào và lấy dấu tròn của UBND huyện Đức Cơ đang sử dụng ở năm 2019 đóng dấu vào quyết định mới, làm giả quyết định số 42 gốc thời điểm năm 2012. Sau đó, Tứ đã nộp bản quyết định 42 giả này cho Thanh tra tỉnh Gia Lai.

Ngày 19/6/2019, khi Thanh tra tỉnh ban hành quyết định thanh tra về việc quản lý, sử dụng ngân sách để chi trả thanh lý cây cao su, giao đất tái định cư cho các hộ gia đình nằm trong khu vực giải phóng mặt bằng xây dựng mở rộng nghĩa trang liệt sỹ huyện Đức Cơ, thì cùng ngày 19/6 ông Nguyễn Xuân Tứ đem nộp số tiền 524 triệu đồng vào tài khoản tạm giữ của Thanh tra tỉnh. Quyết định thanh tra và quyết định thu hồi số tiền sai phạm này được Thanh tra tỉnh ký trong cùng một ngày.

Sau quá trình điều tra, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Gia Lai có cơ sở xác định, ông Lam, Tứ, Dương làm thủ tục rút 524 triệu đồng từ ngân sách huyện Đức Cơ để sử dụng cho mục đích cá nhân. Do đó, buộc các ông Nguyễn Hồng Lam, Nguyễn Xuân Tứ, Nguyễn Đông Dương cùng phải chịu trách nhiệm với số tiền trên.

Theo Bản Kết luận 106 về Kết luận điều tra vụ án hình sự đề nghị truy tố của Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Gia Lai, việc sử dụng nguồn tiền 524 triệu đồng ngân sách bị chiếm dụng, ông Lam đã chỉ đạo cấp dưới dùng một phần để đi đấu giá đất.

Theo đó, Nguyễn Đông Dương khai: Khoảng tháng 12/2011, ông Nguyễn Hồng Lam, lúc bấy giờ là Trưởng phòng Tài chính-Kế hoạch huyện, đã chỉ đạo Dương, kế toán phòng Tài chính-Kế hoạch nộp tiền cọc và tiền thuế sử dụng đất cho lô đất số 26, khu K của Đặng Văn Tiên (trú tổ dân phố 1, thị trấn Chư Ty, huyện Đức Cơ) với số tiền 144 triệu đồng. Tiên là cháu của ông Nguyễn Hồng Lam. Dương đã nộp tiền cọc là 34 triệu đồng và đưa cho Ngô Vĩnh Phương (nhân viên hợp đồng tại Phòng TCKH) 110 triệu đồng để nộp thuế cho lô đất số 26 (số tiền sau khi đã trừ tiền cọc).